ما انسان‌ها ازنظر رشد و بزرگ‌شدن، به‌آرامی پیش می‌رویم و عجله‌ای نداریم. در میان کپی‌های بزرگ، فقط شامپانزه‌ها بین مراحل مهم رشد چندین سال فاصله می‌اندازند. حتی شامپانزه‌ها نیز هنگامی که ازنظر جنسی به بلوغ کامل می‌رسند، مجموعه کامل دندان‌های خود را دارند؛ اما چند دندان آخر انسان خردمند دیرتر درمی‌آید.

حل معمای این دندان‌های آسیاب بزرگ (دندان‌های مولر) دشوار است؛ در حالی‌که پیدایش آن‌ها نقش مهمی در دنبال‌کردن تغییرات تکاملی ما دارد. باوجوداین، پژوهشگرانی از دانشگاه آریزونا در ایالات متحده فکر می‌کنند ممکن است پاسخ این معما را پیدا کرده باشند. هالسکا گلواکا، نویسنده اصلی مقاله‌ی جدید می‌گوید:

یکی از اسرار توسعه زیستی انسان این است که چگونه تقارن دقیق میان پیدایش دندان‌های آسیاب بزرگ و تاریخچه زندگی اتفاق افتاده است و چگونه تنظیم می‌شود.

گلواکا با کمک گری شوارتز، دیرینه انسان‌شناسی از مؤسسه منشأ انسان دانشگاه آریزونا، نمونه‌هایی از جمجمه‌های مختلف را جمع‌آوری کرد تا روند رشد آن‌ها را مقایسه کند. پژوهشگران با تبدیل استخوان‌ها و دندان‌های ۲۱ گونه از نخستی‌ها به مدل‌های سه‌بعدی، متوجه شدند که زمان‌بندی پیدایش دندان‌های آسیاب بزرگ بالغ ما با تعادل ظریف بیومکانیک در جمجمه‌ی در حال رشد ما ارتباط نزدیکی دارد.

فرم‌های بالغ دندان‌هایی که از آن‌ها برای خُردکردن غذای خود استفاده می‌کنیم، معمولا در سه مرحله (درحدود ۶ و ۱۲ و ۱۸ سالگی) از لثه‌ی ما خارج می‌شوند. نخستی‌های دیگر زودتر دندان‌های مولر خود را به‌دست می‌آورند. با وجود شباهت‌های ما در مراحل رشد، شامپانزه‌ها دندان‌های مولر خود را در سنین ۳ و ۶ و ۱۲ سالگی به‌دست می‌آورند. آخرین دندان‌های مولر بالغ بابون زرد در ۷ سالگی ظاهر می‌شود و میمون رزوس همه را تا ۶ سالگی به‌دست می‌آورد.

یکی از عوامل مهم محدودکننده زمان پیدایش دندان‌ها فضا است. اگر فک به‌اندازه کافی برای مجموعه دندانی فرد بزرگسال بزرگ نباشد، تلاش برای جادادن آن‌ها فایده‌ای ندارد. انسان‌ها فضاهای دهانی زیادی ندارند و دندان‌های عقل نهفته مشکلی بزرگی برای گونه‌ی ما است؛ اما این امر توضیح نمی‌دهد که چرا آن‌ها در زندگی ما خیلی دیر ظاهر می‌شوند یا چرا دندان‌های آخری موجب مشکل می‌شوند.